Kategori arşivi: JavaScript

JavaScript hakkında her şey :)

JavaScriptte Fonksiyonlar

Kod bloklarını tekrar tekrar yazmak yerine onu bir kere tanımlayarak fonksiyon şeklinde kullanabiliriz.Fonksiyonların genelde parametreleri ver dönüş değerleri bulunur.Eğer fonksiyon bir nesnenin propertysi olarak tanımlanmışsa method adı verilir. Fonksiyon tanımlamaları içiçe olabilir. Ve tanımlandıkları yerdeki değişkenlere erişebilirler.

Fonksiyon Tanımlama

function anahtar kelimesiyle beraber tanımlanır. Ve bu anahtar kelimeden sonra aşağıdaki komponentler olmalıdır:

  • Fonksiyon adını tanımlayan (identifier).Fonksiyonu bu isimle çağıracağız.
  • Fonksiyonun isminden hemen sonra parametrelerin geldiği kısmı belirleyen parantezler “()”.
  • Ve son olarak fonksiyonun gövdesini oluşturan köşeli parantezler “{}”.

Örnek fonksiyonlar:

// 2 Nokta arası uzaklık.

function distance(x1, y1, x2, y2) {
var dx = x2 – x1;
var dy = y2 – y1;
return Math.sqrt(dx*dx + dy*dy);
}

// Rekürsif Faktöriyel Hesabı.

function factorial(x) {
if (x <= 1) return 1;
return x * factorial(x-1);
}

Fonksiyon çağrımları ise metod olup olmadığına göre farklı yapılır. Eğer metod değilse fonksiyonu direk adıyla çağırırız.Ancak method ise nesneadi.fonksiyon() şeklinde çağırırız.

Closures

Çoğu modern programlama dilinde olduğu gibi JavaScript’te lexical scoping kullanır.Bunun anlamı fonksiyonlar tanımlandığı değişken uzayındaki değişkenlere etki eder. Çağrıldığı yerdeki değişkenlere etki edemez. Bilgisayar bilimleri literatüründe , fonksiyona ait değişkenlerin çözümlendiği ,fonksiyon nesnesi ve uzayı (bind edilen değişkenler kümesi) closure olarak adlandırılır.

Teknik olarak tüm JavaScript fonksiyonları closure’dur. Hepsi nesnedir ve kendilerine ait değişken uzayları(scope) vardır.

var scope = “global scope”; // A global variable
function checkscope() {
var scope = “local scope”; // A local variable
function f() { return scope; } // Return the value in scope here
return f();
}
checkscope() // => “local scope”

checkscope() fonksiyonu yerel bir scope değişkeni üretir. Ve fonksiyon kullanıldığında tanımlandığı yerdeki değişkenleri kullanacağından dönüş değeri “localscope” olur.

Kod aşağıdaki şekilde bile olsa yine de “localscope” döndürür.Global değişkeni kullanmaz.

var scope = “global scope”; // A global variable
function checkscope() {
var scope = “local scope”; // A local variable
function f() { return scope; } // Return the value in scope here
return f;
}
checkscope()() //

 

Loading

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

JavaScriptte Nesneler

JavaScript’in temel datatiplerinden birisi objecttir. Nesne kompozit bir yapıdır ve içerisinde birden çok değer tutabilir. Bir çok sırasız özellik(property) den oluşur. Her özelliğin bir adı ve değeri vardır.Property isimleri stringdir. Yani biz stringlerin değerleri map ettiğini söyleyebiliriz. String to value mapping  veriyapısında birçok isimde anılmaktadır: “hash”,”hasttable”,”dictionary”,”associative(ilişkisel) array”. JavaScriptte nesneler başka bir nesnenin özeliiklerini miras alabilir.Bu olaya prototip(prototype) denir.Aynı şekilde nesnenin metodları da miras alınmışssa prototopik miras olarak adlandırılır ve JavaScriptin anahtar öğelerinden birisidir.

JavaScriptte string veya sayı olmayan hemen hemen her şey nesnedir; true,false,null,undefined gibi. Ancak stringler sayılar ve boolean değerler nesne değildir bunlar  “immutable objects(değişmez nesneler )” olarak adlandırılır. Normalde oluşturduğumuz nesneler üzerinde oynamaya yapabiliriz,özellik ekleyip çıkarabiliriz ancak string gibi değişmez nesneler için özellik ekleme çıkarma sözkonusu değildir.Sadece JavaScriptin string için bize tanımladığı özellikleri kullanabiliriz.

Property

Adı ve değeri vardır. Property adı herhangi bir string olabilir.(Boş string de dahil olmak üzere) Ancak bir nesnenin aynı ada sahip iki property’si olamaz. Property değeri JavaScriptte tanımlı herhangi bir değer olabilir.Ek olarak ada ve değere sahip her property, property attributes olarak adlandırılan değerler ile ilişkilidir.

  • writable  attribute, property’nin değerinin setlenip setlenemeyeceğini belirler.
  • enumerable atttribute, property for/in döngüsü içinde kullanılabilir mi onu belirler.
  • configurable attribute, property editlenebilir mi(silme güncelleme ekleme vs) onu belirler.

Nesne Oluşturma

“new” operatörü yeni nesneyi oluşturur ve initialize eder. “new” anahtar kelimesinden sonraki kısım fonksyion çağrımı şeklinde olmalıdır. Örneğin:

  • var o = new Object();
  • var a =new Array();
  • var d = new Date();
  • var r =new RegExp(“js”);

Propertyleri Setleme

Değerin propertysine (.) veya [] içine adını yazarak erişebiliriz.Örneğin:

  • var author = book.author; // Kitabın yazarına setler.
  • var name = author.surname // Yazarın soyadı.
  • var title = book[“main title”] // Kitabın başlığı.

Yeni bir property oluşturmak içinde aynı syntax kullanılır tek fark setleme sol taraftan yapılır.

  • book.edition=6; // book için edition propertysi oluşturduk.
  • book[“main title”]=”JavaScript”; // Main Title Propertysini setledik.

Inheritance[Miras]

JavaScriptte nesneler kendi property kümeleri olarak adlandırılabilir. Aynı şekilde bu nesneler başka prototipleri de kendi üzerlerine miras alabilir. Burada bilinmesi gereken kısım miras alınan prototip miras alan nesnenin yaptığı değişimlerden etkilenmez. Örneğin;

  • var unitcircle = { r:1 }; // Miras alınacak nesne.
  • var c = inherit(unitcircle); // c nesnesi r propertysini miras alıyor.
  • c.x = 1; c.y = 1; // c kendine ait 2 property tanımlıyor.
  • c.r = 2; // c miras aldığı property üzerine yazıyor.
  • unitcircle.r; // => 1:  Prototip nesnesinde değişme olmadı değer hala 1.

 

Propertyleri silmek için delete operatörü kullanılır.

  • delete book.author; // author propertysini sildik.
  • delete book[“main title”]; // Aynı şekilde main title propertysini sildik.

Property Getter ve Setter’ları

Daha önce bahsettiğim gibi nesnenin propertysinin adı değeri ve özellik kümesi bulunur. Property değerleri getter ve setter metodlarıyla setlenebilir. Bu ECMAScript 5 ile tanımlanmıştır. Getter ve setter propertye erişim aracı olarakta tanımlanabilir. Eğer bir propertyde sadece getter metodu var bu onun read-only olduğunu gösterir. Hem getter hem setter tanımlıysa hem okunabilir hem yazılabilirdir.

Nesne Özellikleri (Object Attributes)

Her nesne 3 özellikler ilişkilidir bunlar: Prototip(Protoype), sınıf(class) ve genişletilebilir(extensible).

Prototip(Prototype) Özelliği : Nesnenin prototip özelliği o nesnenin hangi özellikleri miras aldığını belirler. Temel olarak nesnenin iskeletini oluşturur.Bu açıdan önemlidir.Prototip attribute’u nesne create edildiğinde oluşturulur.

Sınıf(Class) Özelliği : Class atttribute’u nesnenin tipi hakkında bilgi sağlar. classof() fonksiyonu ile  nesnenin hangi sınıfa ait olduğuna bakabiliriz.

  • classof(null) // => “Null”
  • classof(1) // => “Number”
  • classof(“”) // => “String”
  • classof(false) // => “Boolean”
  • classof({}) // => “Object”
  • classof([]) // => “Array”
  • classof(/./) // => “Regexp”
  • classof(new Date()) // => “Date”
  • classof(window) // => “Window” (a client-side host object)

Genişletilebilir(The Extensible) Özelliği : Bu özellik nesneye yeni property eklenebilir mi eklenemez mi onu belirler. Genelde kullanıcı tanımlı tüm nesneler genişletilebilir nesnelerdir. Object.isExtensible() metoduyla bu özelliğinvar olup olmadığını sorgulayabiliriz.

Loading

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

JavaScript Wrapper Nesneleri

JavaScript nesneleri kompozit değerlerdir: Özelliklerin koleksiyonu veya isimlendirilmiş değerler.Bi değerin özelliğine “.” notasyonu ile erişiriz.Eğer değerin özelliği bir fonksiyonsa method olarak adlandırılır.  Eğer “o” objesinin “m” methodunu çağırmak istiyorsak , o.m() yazarız. Ayrıca stringlerinde özellikleri ve metodları olduğunu görüyoruz.

stringprops

 

Stringler aslında obje değiller ancak niçin property’leri var?

 

Stringin propertysine ulaşmayı denediğinizde JavaScript bu değeri bi object olan String(s) türüne çevirir.Bu obje ise çeşitli string metodlarını miras alarak kullanmamıza olanak tanır. Nesnenin propertysi çözümlendikten sonra yeni oluşturulan nesne atılır. Bunlara geçici nesneler gözüyle bakabiliriz. Sayılar ve boolean değerlerinde aynı sebeplerden dolayı metodları bulunur. Number() veya Boolean() constructor’ından geçici nesne oluşturulur ve çözümlendiğinde atılır. Null ve undefined değerler için wrapper object yoktur. Bu değerlerin propertylerine erişmeye çalışırsak TypeError alırız.

Aşağıdaki kodu inceleyelim:

 

wrapper
Burada göründüğü gibi t değeri undefined’tır. s.len olduğu kısım koşulurken geçici String nesnesi oluşturulur ve property sine 4 atanır daha sonra obje atılır. 3 satırda ise eski setlediğimiz değere ulaşmaz.Yeni bir String nesnesi oluşur ve ona ulaşır.Yeni oluşturduğumuz String nesnesininde .len property’si setlenmemiş olacağından t değeri undefined olur.

Burada bilmemiz gereken şey string,number ve boolean değerler için tanımlı wrapper objeleri read-only’dir bunların üzerinde oynama yapamayız.Yapsak bile bir değişiklik olmaz.Çünkü nesne yeniden oluşturulup atılır.

wrapperobjects

Loading

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

JavaScript’te – Null ve Undefined nedir?

JavaScript’te null,  değerin yokluğunu ifade eden dile özgü anahtar kelimedir. Type operatörünü kullanırsak null  “object” stringini döndürür.
JavaScript’in ayrıca kendine özgü olarak değerin yokluğunu ifade eden “undefined” tipi bulunur. Örneğin 5 elemanlı dizi açıp 6. elemanına bişey yazmaya çalışırsanız javascript hata vermez. Ayrıca okumaya çalışırsanız da hata vermez değer yoksa undefined şeklinde gösterir.

nullundefined

Loading

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail